Het is moeilijk op de arbeidsmarkt in Nederland. Overal lees en hoor je dat er een tekort is aan goed geschoold personeel voor het uitvoeren van allerhande taken. En uit ervaring weet ik dat dat ook zeker het geval is. Om die reden is het wel interessant dat er tegelijkertijd in ondernemersland een achterwaartse beweging gaande lijkt. Ik bedoel dat men druk onderweg terug lijkt naar het vooroorlogs ondernemerschap.
Het belangrijkste verschil zit in het feit dat de ondernemer ook weer gewoon ouderwets de baas wil zijn. Hij wil zijn personeel kunnen vertellen wat het wel en niet te doen heeft en hoe. Op zich is met de rol van een baas natuurlijk niets mis. Uiteindelijk is het de ondernemer die het salaris betaalt en de werknemer die daarvoor arbeid uitvoert. Het moet echter wel in het licht van de maatschappelijke ontwikkelingen gezien worden. Het feodale stelsel ligt immers al enige tijd achter ons. Al doen uitspraken van ondernemers en onderzoeksbureaus soms anders vermoeden. Hierbij horen uiteraard de uitspraken van dhr Loek Hermans van MKB Nederland die eerder liet weten dat ziekte uren wat hem betreft gewoon ingehaald dienen te worden. Een interessante uitspraak als het gaat om personeel dat in dienst is. Daarnaast is er een trend te ontdekken op het gebied van controle van werknemers. Dit geldt op allerlei terreinen waarbij het gedrag van de werknemer wellicht het algemeen bedrijfsbelang zou kunnen schaden. Of tot vermindering van effectiviteit kan leiden tijdens de ‘vaste kantooruren’.
Aan de andere kant wordt van werknemers steeds meer verlangt dat ze ook buiten de afgesproken werkuren actief zijn. Uiteraard geldt dit voor telefoontjes, maar ook voor het bijhouden van vakliteratuur en cursussen. Mail dient ook in het weekend beantwoord te worden en bij voorkeur zijn de resultaten van de vergadering van vrijdagmiddag 6 uur op maandagochtend om 8 uur beschikbaar.
Jammer dat in dit verhaal de maatschappelijke ontwikkelingen weinig tot geen invloed lijken te hebben op de verhouding tussen werkgever en werknemer. Sterker nog, er lijkt juist een tegenbeweging gaande te zijn. Uiteraard zijn er altijd werknemers die ongeïnteresseerd zijn en enkel aanwezig zijn om het geld op te strijken. Maar daar tegenover staan de werknemers die bezig zijn met ‘hun’ vak en die het niet loslaten op het moment dat ze de deur dichttrekken. De werknemers die ‘s avonds gewoon nog een stukje extra werk doen, omdat ze er op dat moment aan dachten. En de vraag is of deze werknemers niet productiever zijn op het moment dat ze op deze manier kunnen functioneren, in plaats van een vaste aanwezigheid op een bureaustoel. Uiteraard zijn er kanttekeningen bij dit verhaal te plaatsen. Voor sommige zaken dien je nou eenmaal op een bepaalde fysieke plek aanwezig te zijn. Maar de techniek biedt ook de mogelijkheid om flexibeler te werken en mensen zaken uit te laten voeren op het moment dat dat het meest effectief is. En op de manier die bij hen past.
Grappig genoeg zie je dat steeds meer werknemers met ondernemerszin die zin ook steeds letterlijker nemen. ZZP-er worden is een trend die werknemers in staat stelt om hun eigen tijd in te richten en vooral gestuurd te worden op prestaties. Een interessante stap die ervoor zorgt dat je je kunt ontwikkelen in je vakgebied en dat je groeiende kennis steeds interessanter wordt voor opdrachtgevers. Uiteindelijk krijgen werkgevers er zo krachten bij die flexibeler zijn, gemotiveerder zijn, meer specifieke kennis hebben en beschikbaar zijn wanneer dat gewenst is. En de zzp-er schuift van bedrijf naar bedrijf, neemt kennis in zich op en past dat weer toe in nieuwe opdrachten. Waardoor steeds meer bedrijven efficiënter kunnen werken op basis van zzp projectteams.
Ik geef ook meteen toe dat dit hele verhaal eigenlijk niet nieuw is, maar het lijkt nog zo weinig doorgedrongen. Wanneer je in je bedrijf teams binnenhaalt van zzp-ers kun je prestaties leveren met een bepaalde kwaliteit die je anders misschien niet zou halen. En het zou mij niets verbazen dat ook grote succesvolle ondernemingen in de toekomst steeds meer gebaseerd gaan worden op projectteams van goede zzp-ers met specifieke kennis voor de uitvoering van specifieke projecten.